Kürtlerin kendilerine biçilmiş kaderi tersine çevirmeye başladığı
yıllarda en görkemli direnişlerin yaşandığı ve özellikle 1992 yılında
başkaldırıya dönüşen Newroz kutlamaları sırasında başındaki kefiyeyle
dikkat çeken, binlerce kişiye öncülük eden ve bu direnişin simgesi
haline gelen 17 yaşındaki Berivan Cizre'nin belgeseli çekildi.
Belgeselde,
1980 Diyarbakır Cezaevi'nde insanlık dışı işkencelerden geçirilen,
Cizre başta olmak üzere öldürülen çocuklarının cesetlerinin
helikopterlerden atılan, panzerlerin arkasına bağlanıp şehir
merkezlerinde gezdirilen, köylülerine dışkı yedirilen bir halkın yani
Kürt halkının yakın tarihimizin ilk büyük ayaklanmasına öncülük eden
Berivan Cizre'nin 1992 Cizre Newroz'unun öyküsü anlatılıyor.
Özellikle
1992'de binlerce insanın hiç beklenmedik bir zamanda direnişe geçip
ölümüne çatıştığı Newroz kutlamalarındaysa bir kadın dikkat çeker.
Başından çıkarmadığı beyaz kefiyeyle sık sık görüntülenen ve kitleyi
yönlendirmesiyle dikkat çeken kişi, yoğun işkencelerden geçen ve
yaralanan Berivan Cizre'den başkası değildir. Devlet yetkililerinin ve o
görüntüleri izleyenlerin cesaretinden dolayı şaşkına döndüğü Berivan
Cizre'nin biyografik anlatımına yer verilen belgeselde, kanlı 1992
Newroz bayramını belgeliyor.
Oyuncu ve yönetmen Aydın Orak'ın
yönettiği belgesel, ayaklanma günlerinin bilinmeyen yönlerini ve
Cizre'nin kadınca cesaretini tarihe not düşüyor. Aydın Orak'ın
hazırladığı 50 dakikalık 'Bir Başkadırı Destanı: Berivan' belgeseli bu
simge ismin ateşle imtihanını belgeliyor. Bizzat kendisiyle görüşülerek
hazırlanan ve o günlerin çatışmalı Cizre görüntüleriyle harmanlanan
belgesel, yurtiçi ve yurtdışındaki festivallerde gösterime hazırlanıyor.
Belgesele Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca ve Arapça
altyazı hazırlandı.
17 kişinin yaşamını yitirdiği, onlarca kişinin
silahlarla yaralandığı ve yüzlercesinin gözaltına alınıp tutuklandığı ve
gazeteci İzzet Kezer'in öldürüldüğü Berivan Cizre isyanının
hafızalardan silinen sokaklarını da yeniden aydınlatıyor. Belgeselde
kullanılan arşiv görüntüleriyse, Cizre'nin anlatımları eşliğinde, tarihi
dönemecin gelecek nesillere bırakılması açısından önemli bir işleve
sahip.
KÜNYE
Yönetmen: Aydın Orak
Müzik: Yekbûn
Kurgu:Berzan Îso
Kamera: Pîroz Gültekîn
Arşîv: Hüsamettin Orak-Aslan Harre
Efekt: Özgün Yarar
Düzeltme: Masum Elmas
Grafik:İdris Barış

plus-circle Add Review

comment

Reviews